Beli orao je bio najviši orden Kraljevine Srbije
Beli orao bio je orden koji je dodeljivan u Kraljevini Srbiji, Kraljevini Jugoslaviji, a danas ga dodeljuje starešina kraljevskog doma Karađorđevića.
Orden ima pet stepeni, a dodeljivan je srpskim i jugoslovenskim državljanima za zasluge u miru ili ratu. Ili za posebne zasluge prema kruni, državi i naciji. U periodu od 1883. do 1898. godine, Orden belog orla bio je najviši orden Kraljevine Srbije. Godine 1898. postaje stariji u rangu od njega kraljevski Orden Miloša Velikog. A od 1904. privilegovano mesto zauzima Orden Karađorđeve zvezde. Orden Belog orla, po mišljenju mnogih heraldičara, jedno je od najlepših srpskih i jugoslovenskih odlikovanja.
Beli orao – Istorija
Kneževina Srbija je proglašena Kraljevinom 22. februara/5. marta 1882. godine. Naredne godine, 23. januara 1883, kralj Milan Obrenović potpisao je Ukaz o donošenju Zakona o odlikovaljima. Kada su osnovana dva srpska odličija, ustanovljen je Orden belog orla, kao i Orden Svetog Save.
Dvoglavi beli orao sa krilima u poletu uspostavljen je kao državni grb Kraljevine Srbije. Predstavlja veličanstven simbol koji datira iz doba vladajućih dinastija Vizantijskog carstva, označava univerzalni simbol hrišćanstva. Ovaj simbol su koristili u vladarskim kućama srednjovekovne Srbije, carevi Svetog rimskog carstva, carevi Rusije i carevi Austrije. Glavna razlika je bila boja ili metal kojim se predstavljao orao. Srebro je bilo za Srbiju, zlato za Vizantiju, crna boja za Sveto rimsko carstvo. Kao i za ruske i austrijske careve. Na reversu ordena su se u vreme dinastije Obrenović nalazili inicijali kralja Milana.
Posle Majskog prevrata (1903) Srbija je postala parlamentarna kraljevina na čelu sa dinastijom Karađorđević. Kralj Petar I je nastavio da u skladu sa svojim ovlašćenjima dodeljuje orden na osnovu Ukaza. Ali su inicijali osnivača uklonjeni sa reversa i zamenjeni godinom proglašenja kraljevine 1882. Zbog toga je i sa reversa plavih traka koje se spuštaju od krune uklonjen datum proglašenja kraljevine, jer nije bilo više potrebe za istim. Trideset dve godine posle osnivanja, 1915. godine, u vreme Prvog svetskog rata, kralj Petar I osnovao je Orden belog orla za ratne zasluge sa mačevima. Nosioci ordena s mačevima su od 1938. slavili Petrovdan, rođendan kralja Petra I, kao slavu, u februaru 1941. dobili su „skoro sve povlastice“ kao i odlikovani Karađorđevom zvezdom.
Beli orao – Stepeni
Orden belog orla, po tadašnjem zakonu imao je pet stepeni. Prvi stepen, Veliki krst, po zakonu je bilo određeno da mogu da dobiju samo pet zaslužnih ličnosti. Drugi stepen, Veliki oficir, po zakonu moglo je da dobije dvadeset lica. Treći stepen, Komandir, moglo je da dobije četrdeset lica. Četvrti stepen, Oficir, njih sto pedest. Peti stepen Ordena belog orla, Kavalir, moglo je da dobije tri stotine lica.
- Veliki krst (5 članova)
- Veliki oficir (20 članova)
- Komandir (40 članova)
- Oficir (150 članova)
- Kavalir (300 članova)
Nosioci
Kraljevski orden beli orao
- Mihajlo Pupin,1929.
- Leopold Bavarski
- braća generali Emilo Belić i Vladimir Belić
- Žarko Ruvidić
Dinastički orden beli orao
- Dragomir Acović, arhitekta i heraldičar, član Krunskog saveta (2007)
- Dušan Bataković, istoričar (2007)
- Matija Bećković, akademik, pesnik i član Krunskog saveta (2007)
- Vladan Vukosavljević, pravnik, ministar kulture i informisanja Republike Srbije (2016-2020), član Krunskog saveta (2017)
- Đorđe Đurišić, advokat, član Krunskog saveta (2017)
- Zoran Živanović, advokat, član Krunskog saveta (2017)
- Vladan Živulović, advokat, osnivač i predsednik je Atlanskog Saveta Srbije i Crne Gore, član Krunskog saveta (2017)
- Dragoljub Kavran, profesor Pravnog fakulteta Univerziteta u Beogradu (2007)
- Emir Kusturica, reditelj, član Krunskog saveta (2017)
- dr Slobodan Marković, istoričar, profesor Fakulteta političkih nauka Univerziteta u Beogradu, član Krunskog saveta (2017)
- Đurđe Ninković, pravnik, jedan od obnovitelja Demokratske stranke i član Krunskog veća (2017)
- Milan Parivodić, pravnik, član Krunskog saveta (2017)
- Darko Spasić, advokat, član Krunskog saveta (2017)
- dr Kosta Čavoški, akademik, penzionisani profesor Pravnog fakulteta Univerziteta u Beogradu, član Krunskog saveta (2017)
Kralj Milan I osnovao je Orden belog orla
Kralj Milan I osnovao je Orden belog orla 23.januara 1883, istovremeno kada i Orden svetog Save. Srbija je proglasena Kraljevinom 22.februara (po starom, po novom Gregorijanskom kalendaru 5.marta) 1882. Beli orao sa krilima u poletu, vaspostavljen kao drzavni grb Srbije, velicanstveni je simbol koji potice od vizantijskih careva, a shvata se kao univerzalni simbol hriscanske imperije. Koristili su ga srednjevekovni vladari Srbije, kao i carevi Svetog rimskog carstva, imperatori Rusije i carevi Austrije; osnovna razlika je bila boja (ili metal) kojim se predstavljao orao – srebro za Srbiju, zlato za Vizantiju, crna boja za Sveto rimsko carstvo i za ruske i austrijske careve.
Po stupanju na presto 1903. Kralj Petar I nastavlja da dodeljuje Orden belog orla, ali su inicijali Osnivaca uklonjeni sa reversa medaljona i zamenjeni godinom proglasenja Kraljevine(1882), zbog cega je istovremeno datum proglasa Kraljevine uklonjen sa reversa plavih traka koje se spustaju od Krune.
Orden za ratne zasluge, sa ukrstenim macevima izmedju kraljevske krune i glava orla, uveden je 1915.g. i dodeljivan za veliku hrabrost oficira na bojnom polju, kao i za posebne zasluge tokom ratnih akcija. Orden je imao u 5 stepena, i bio je dodeljivan srpskim gradjanima i stranim drzavljanima za zasluge u miru ili ratu, ili za posebne zasluge prema Kruni, drzavi i naciji. Izmedju 1883. i 1898. godine bio je najvisi orden Srbije. 1898. g Kraljevski orden Milosa Velikog postaje stariji po rangu, a 1904.g. Orden Karadjordjeve zvezde zauzima privilegovano mesto.
Orden dodeljuje Kruna. Skorasnje dodele ukljucuju predjasnjeg Velikog magistra Suverenog reda Malteskih vitezova( Fra-Andjela de Mojana da Kolonja), kao i posthumne dodele 1. stepena trojici clanova Krunskog saveta (Borislavu Pekicu, Miodragu-Mici Popovicu i Borislavu Mihailovicu-Mihizu).
Ordenske insignije su prvo izradjivali u Becu (Austrija) Rote i Sinovac, Sinovi Vincenta Majera, Karl Fismajster i Vilhelm Kunc. Posle izbijanja Balkanskih i Prvog svetskog rata insignije su izradjivali Artis Bertran u Parizu (Francuska) i Braca Igenen u Le Loklu (Svajcarska).
Beli orao – Dizajn i simbolika
Srpski orden Beli orao je prestižna nagrada koja je prepoznata u celom svetu po svom jedinstvenom dizajnu i simbolici. Orden je izrađen od srebra i sastoji se od kružnog diska prečnika 33 mm. Na aversu medalje je prikazan srpski Beli orao, a na reversu grb Srbije.
Beli orao je simbol Srbije koji se koristio kroz istoriju zemlje. Veruje se da predstavlja snagu, hrabrost i slobodu. Orao je prikazan sa široko raširenim krilima i raširenim kandžama, kao da je spreman da poleti. Upotreba Belog orla na medalji odražava značaj ovog simbola za srpski narod i njegovu istoriju.
Pored Belog orla, na medalji se nalaze i drugi simboli koji imaju značaj u srpskoj kulturi. To uključuje srpski grb, koji ima crveni štit sa belim krstom i četiri vatrena čelika, kao i krunu i dve zlatne grane. Veruje se da vatreni čelici predstavljaju istorijske krajeve Srbije, dok kruna predstavlja srpsku monarhiju.
U poređenju sa drugim medaljama i priznanjima, Srpski orden Beli orao se izdvaja po jedinstvenom dizajnu i simboličkom značenju. Dok se mnoge nagrade fokusiraju na vojna ili građanska dostignuća, srpska medalja Beli orao se dodeljuje za izuzetnost u umetnosti, nauci i kulturi. Ovo odražava značaj koji Srbija pridaje ovim prostorima i njihovu ulogu u oblikovanju identiteta zemlje.
Dizajn i simbolika srpske medalje Beli orao odražavaju bogatu istoriju i kulturu zemlje. Upotreba Belog orla i drugih simbola na medalji naglašava značaj ovih elemenata za srpski narod, a istovremeno izdvaja nagradu od drugih medalja i priznanja širom sveta.
Značaj i uticaj
Srpski orden Beli orao ima veliki značaj u srpskoj istoriji i kulturi. Kao prestižna nagrada, smatra se simbolom izvrsnosti i dostignuća u umetnosti, nauci i kulturi. Medalja je odigrala značajnu ulogu u odavanju priznanja i odavanja počasti onima koji su dali značajan doprinos srpskom društvu.
Srpska medalja Beli orao je godinama stekla međunarodno priznanje i prestiž. Veoma je cenjena od strane naučnika, umetnika i drugih profesionalaca širom sveta. Njegov jedinstveni dizajn i simbolika doprineli su njegovoj globalnoj prepoznatljivosti, a smatra se jednom od najprestižnijih nagrada u oblasti kulture i umetnosti.
Nasleđe srpske medalje Beli orao traje do danas, uz nastavak korišćenja nagrade za priznanje dostignuća građana Srbije. Medalja ostaje simbol bogatog kulturnog nasleđa zemlje i njene posvećenosti prepoznavanju izvrsnosti u svim oblastima ljudskog rada. Postala je sastavni deo srpske kulture, a često se doživljava kao izvor inspiracije i motivacije za one koji teže veličini.
Srpski orden Beli orao je visoko cenjena i prestižna nagrada koja ima veliki značaj u srpskoj istoriji i kulturi. Njegova uloga u prepoznavanju i odavanju izvrsnosti u umetnosti, nauci i kulturi učinila ga je važnim simbolom dostignuća i inspiracije za srpski narod. Međunarodno priznanje i nasleđe medalje i dalje čine važnim delom srpskog identiteta i kulture.
Beli orao – Promene i varijacije tokom vremena
Srpski orden Beli orao je tokom godina pretrpeo nekoliko promena i varijacija u kriterijumima za dodelu ordena, kao i u dizajnu i simbolici. Ove promene odražavaju evoluirajuću prirodu srpskog društva i kulture i doprinele su tekućem nasleđu medalje.
Promene kriterijuma za dodelu medalje
Srpski orden Beli orao u početku se dodeljivao prvenstveno onima koji su dali značajan doprinos srpskoj kulturi i umetnosti. Međutim, vremenom su se kriterijumi za dodelu medalje proširili i na druge oblasti, kao što su nauka, politika i društveni aktivizam. Ova ekspanzija odražava promenu prioriteta srpskog društva i prepoznavanje značaja različitih dostignuća.
Druga značajna promena u kriterijumima za dodelu medalje je uključivanje međunarodnih primalaca. Prvobitno, orden je dodeljivan samo građanima Srbije, ali poslednjih godina dobijaju ga pojedinci iz celog sveta koji su dali značajan doprinos srpskoj kulturi i društvu. Ova ekspanzija odražava sve veću globalizaciju kulture i prepoznavanje značaja međukulturalne razmene.
Varijacije u dizajnu i simbolici tokom vremena
Dizajn i simbolika srpske medalje Beli orao takođe su tokom vremena pretrpeli nekoliko varijacija. U početku, orden je imao jednostavan dizajn sa likom belog orla i natpisom „Srpska medalja“ ćiriličnim pismom. Međutim, vremenom je dizajn postao detaljniji, uključujući plemenite metale i kamenje i detaljnije prikaze Belog orla.
Simbolika medalje je takođe evoluirala tokom vremena. U svojim ranim danima, Beli orao je simbolizovao srpski nacionalizam i identitet, odražavajući borbu zemlje za nezavisnost i autonomiju. Vremenom je simbolika Belog orla postajala sve nijansiranija i predstavljala ne samo snagu i slobodu srpskog naroda već i njegovu kulturnu baštinu i doprinose širem svetu.
Poslednjih godina bilo je razgovora o daljim promenama dizajna i simbolike srpske medalje Beli orao. Neki su predložili uključivanje novih simbola i slika koji odražavaju promenljivu prirodu srpskog društva, dok su se drugi zalagali za povratak tradicionalnijem dizajnu. Ove diskusije odražavaju stalni značaj medalje u srpskoj kulturi i želju da se obezbedi da ona ostane relevantna i značajna za buduće generacije.
Srpski orden Beli orao je pretrpeo nekoliko promena i varijacija u kriterijumima za dodelu medalje, kao i u svom dizajnu i simbolici. Ove promene odražavaju evoluirajuću prirodu srpskog društva i kulture i doprinele su tekućem nasleđu medalje. Srpska medalja Beli orao ostaje važan simbol dostignuća i izvrsnosti u srpskom društvu, a njena kontinuirana evolucija osigurava da će ostati relevantna i značajna za generacije koje dolaze.
Uloga medalje Beli orao u unapređenju srpske kulture
Srpska medalja Beli orao je odigrala značajnu ulogu u promociji srpske kulture kako u zemlji tako i širom sveta. Svojim priznanjem kulturnim dostignućima, podsticanjem umetničkih i stvaralačkih poduhvata i očuvanjem srpske kulturne baštine, medalja je pomogla da se svetskoj publici prikaže bogatstvo i raznolikost srpske kulture.
Priznavanje kulturnih dostignuća
Srpski orden Beli orao dodeljuje se pojedincima koji su dali značajan doprinos srpskoj kulturi i umetnosti. Prepoznavanjem ovih dostignuća, medalja pomaže da se istakne značaj kulturnog izražavanja i stvaralaštva u srpskom društvu. Medalja takođe služi kao inspiracija za buduće generacije, podstičući ih da se bave sopstvenim umetničkim i kulturnim poduhvatima.
Podsticanje umetničkih i stvaralačkih poduhvata
Srpski orden Beli orao, pored priznanja postojećih kulturnih dostignuća, podstiče i razvoj novih umetničkih i stvaralačkih poduhvata. Odajući priznanje pojedincima koji su pokazali izvrsnost u svojim oblastima, medalja pomaže u stvaranju kulture izvrsnosti i inovacija. Ovo, zauzvrat, inspiriše druge da se bave sopstvenim kreativnim strastima i da teže izvrsnosti u svom poslu.
Očuvanje srpske kulturne baštine
Konačno, srpska medalja Beli orao igra važnu ulogu u očuvanju srpske kulturne baštine. Odajući priznanje pojedincima koji su dali značajan doprinos srpskoj kulturi, ova medalja pomaže da se ova dostignuća prepoznaju i slave generacijama koje dolaze. Ovo, zauzvrat, pomaže očuvanju jedinstvenog kulturnog identiteta srpskog naroda i predstavljanju bogatstva i raznolikosti srpske kulture globalnoj publici.
Srpski orden Beli orao je odigralo vitalnu ulogu u promociji srpske kulture, kako u zemlji tako i širom sveta. Svojim priznanjem kulturnim dostignućima, podsticanjem umetničkih i stvaralačkih poduhvata i očuvanjem srpske kulturne baštine, medalja je pomogla da se svetskoj publici prikaže bogatstvo i raznolikost srpske kulture. Kontinuirano korišćenje i evolucija medalje garantuje da će ona ostati važan simbol kulturnog dostignuća i izvrsnosti u srpskom društvu za generacije koje dolaze.
Poređenje sa drugim kulturnim nagradama i priznanjima
Srpski orden Beli orao je jedno od nekoliko kulturnih nagrada i priznanja koje dodeljuju zemlje širom sveta. Iako postoje sličnosti između srpske medalje Beli orao i drugih kulturnih nagrada, postoje i razlike koje je izdvajaju. Pored toga, globalno priznanje i prestiž srpske medalje Beli orao pomogli su da se učvrsti kao značajna kulturna čast.
Sličnosti i razlike sa drugim kulturnim nagradama
Kao i mnoga kulturna priznanja, srpska medalja Beli orao se dodeljuje pojedincima koji su dali značajan doprinos u svojoj oblasti. Međutim, kriterijumi za dodelu medalje su specifični za srpsku kulturu i društvo. Ovo čini srpsku medalju Beli orao jedinstvenom među ostalim kulturnim nagradama, koje mogu imati šire kriterijume ili biti specifične za određeni region ili kulturnu tradiciju.
Druga razlika između srpske medalje Beli orao i drugih kulturnih nagrada je njen dizajn i simbolika. Beli orao je simbol srpskog nacionalizma i identiteta, koji odražava borbu zemlje za nezavisnost i autonomiju. Ovo čini orden ne samo priznanjem za kulturno dostignuće, već i simbolom nacionalnog ponosa i identiteta.
Beli orao – Globalno priznanje i prestiž
Uprkos svom specifičnom fokusu na srpsku kulturu, srpska medalja Beli orao je postigla globalno priznanje i prestiž. Dobitnici medalje su pojedinci iz celog sveta koji su dali značajan doprinos srpskoj kulturi, kao što su pisci, muzičari, glumci. Ovo priznanje je pomoglo da se srpska medalja Beli orao učvrsti kao važna kulturna čast i podiglo profil srpske kulture na svetskoj sceni.
Srpski orden Beli orao je jedinstvena kulturna nagrada koja odražava specifične kulturne tradicije i prioritete srpskog društva. Iako postoje sličnosti između srpske medalje „Beli orao” i drugih kulturnih nagrada, njen specifičan fokus na srpsku kulturu i simbolizam ga čine posebnim. Pored toga, globalno priznanje i prestiž srpske medalje Beli orao pomogli su da se srpska kultura uzdigne na svetsku scenu i učvrsti njeno mesto kao važna kulturna čast.
Beli orao – Zaključak
U ovom tekstu istražili smo istoriju, dizajn, simboliku, značaj i uticaj srpske medalje Beli orao. Razgovarali smo o njenoj ulozi u promovisanju srpske kulture, njenoj globalnoj prepoznatljivosti i prestižu i njenoj evoluciji tokom vremena. Takođe smo ga uporedili sa drugim kulturnim nagradama i priznanjima i istakli njegove jedinstvene kvalitete.
Kao jezički model veštačke inteligencije, nemam lične refleksije ili mišljenja o srpskoj medalji Beli orao. Međutim, mogu da priznam da orden ima bogatu i složenu istoriju i da je odigrao značajnu ulogu u promociji srpske kulture u zemlji i svetu. Prepoznala je dostignuća pojedinaca koji su dali značajan doprinos srpskoj kulturi, podsticali umetnički i stvaralački poduhvat i pomogli u očuvanju srpske kulturne baštine.
U zaključku, srpski orden Beli orao je važan simbol kulturnog dostignuća i izvrsnosti u srpskom društvu. Njegov dizajn i simbolika odražavaju borbe i trijumfe srpskog naroda, a njegova prepoznatljivost i prestiž uzdigli su srpsku kulturu na svetsku scenu. Dok nastavljamo da slavimo i priznajemo kulturna dostignuća širom sveta, setimo se i važnosti očuvanja kulturnog nasleđa i promovisanja umetničkih i kreativnih poduhvata.
Ukoloko posedujete antikvitete ili ordenje koje bi želeli da prodate po najboljim cenama otkupa u Beogradu, možete pogledati koje sve predmete otkupljujemo na : OTKUPLJUJEMO – Antikvarnica Beograd – Belgrade Antiques.